Njemačka fondacija za međunarodnu pravnu saradnju (IRZ) već duže od 20 godina pruža podršku Bosni i Hercegovini

IRZ ukratko

Ključni faktor u približavanju Bosne i Hercegovine Evropskoj uniji je načelo pravne države. Savezna Republika Nemačka, između ostalog, kroz aktivnosti Njemačke fondacije za međunarodnu pravnu saradnju (IRZ), pruža podršku Bosni i Hercegovini. IRZ je osnovan 1992. godine sa ciljem davanja doprinosa reformi pravnog sistema koja se odvijala u zemljama u tranziciji. To se postiže savjetodavnim aktivnostima u okviru zakonodavnih projekata, kao i putem saradnje na obrazovanju i daljem usavršavanju pravnika. Njemačko Savezno Ministarstvo vanjskih poslova (AA) i Savezno ministarstvo pravde i zaštite prava potrošača (BJMV) finansiraju navedene aktivnosti. Osim toga, IRZ u ime Evropske unije sprovodi projekte tehničke pomoći (Technical Assistance Projects), kao i Twinning projekte.

U Bosni i Hercegovini IRZ je započeo sa radom 2000. godine, po dobijanju finansijskih sredstava od strane Ministarstva vanjskih poslova u okviru njemačkog doprinosa Paktu stabilnosti za jugoistočnu Evropu, a sa ciljem razvoja pravne države u regionu. Tokom više od 20 godina svog djelovanja, IRZ se sa ponosom može osvrnuti na brojne uspješno okončane aktivnosti.

Dalje usavršavanje sudija i ljudska prava kao prioriteti

U oblasti ljudskih prava IRZ sarađuje sa Ustavnim sudom BiH, sa jedne strane, i sa nevladinom organizacijom Vaša Prava, sa druge strane, koja pruža podršku naročito ranjivim grupa u vezi sa pravnim pitanjima. Zajedno sa Ustavnim sudom BiH, IRZ redovno organizuje regionalne konferencije, na kojima učestvuju ustavne sudije iz ostalih ustavnih sudova u regionu i nakon kojih se objavljuje knjiga posvjećena izloženim referatima.

Samo neke od tema o kojima se raspravljalo na regionalnim konferencijama su uticaj odluka Evropskog suda za ljudska prava na nacionalno ustavno pravo, ustavnopravna pitanja iz oblasti poreskog prava, sloboda vjeroispovijesti, pravo na izdvojeno mišljenje ustavnih sudija prilikom glasanja, kao vid izražavanja neslaganja sa većinski usvojenim mišljenjem. Zajedno sa NVO Vaša Prava IRZ sprovodi seminare posvećen daljem usavršavanju pravnika angažovanih u ovoj organizaciji.

Drugi važan stub aktivnosti IRZ predstavlja decenijska saradnja sa edukacionim centrima za sudije i tužioce oba entiteta u oblasti daljeg usavršavanja. IRZ sa ovim centrima redovno organizuje seminare, čije težište predstavlja praktična primjena prava. Teme koje se tom prilikom obrađuju se kreću od upravljanja sudskim poravnanjem, preko zaštite prava potrošača do uticaja prava Evropske unije na nacionalno pravo država koje se pripremaju za pristupanje Evropskoj uniji. Ponudu IRZ dodatno upotpunjuju aktivnosti sa ostalim partnerskim institucijama, kao što je, primjera radi, Advokatska komora.

Aktivnosti u oblasti visokoškolskog obrazovanja

IRZ je, takođe, aktivan u oblasti visokoškolskog obrazovanja. Sa jedne strane, IRZ podržava sada već tradicionalnu međunarodnu koferenciju iz oblasti porodičnog prava na Pravnom fakultetu Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru, u okviru koje naučnici i pravnici praktičari imaju mogućnost da razmijene svoja mišljenja. Kako bi se podigao nivo održivosti i kako bi se doprlo do što šire javnosti, prilozi sa ove konferencije se objavljuju u formi zbornika. Pored toga, IRZ naročito podržava izučavanje njemačkog i komunitarnog prava na Pravnom fakultetu Univerziteta „Džemal Bijedić“ u Mostaru, na Pravnom fakultetu Univerziteta u Sarajevu, na kom postoji čak i posebna „IRZ–ova biblioteka njemačkog prava“, kao i na Pravnom fakulteteu Univerziteta u Zenici.

Zajedno sa Pravnim fakultetom u Sarajevu, IRZ već godinama podržava studije u oblasti njemačkog prava usmjerene na buduće pravnike, koji su svoje detinjstvo i školovanje za vrijeme rata proveli u Njemačkoj i koji uslijed toga odlično vladaju njemačkim jezikom.

IRZ, takođe, pruža mogućnost pravnicima iz Bosne i Hercegovine koji govore njemački jezik da se bliže upoznaju sa njemačkom pravnom praksom i njemačkim pravom radeći u Njemačkoj. Samo neke od mogućnosti su i kurs njemačke pravne terminologije, preko ljetne škole njemačkog prava, do stručne prakse, koja je predviđena za advokate, sudije, tužice, kao i za javne bilježnike (notare). Uslijed svih ovih aktivnosti, u regionu se razvila velika mreža IRZ alumnija, koji govore njemački jezik i koja obuhvata i studente i već svršene pravnike. Članovi ove mreže se sastaju jednom godišnje na radionici u okviru koje dobijaju mogućnost da steknu nova znanja iz oblasti njemačkog prava, da na njemačkom jeziku razmijene ideje o pravnim pitanjima, ali i da izgrade svoju profesionalnu mrežu. Tokom trenutne pandemije, radionice su se održavale u online formatu.

Brojni materijali i informacije na internetu

IRZ, takođe, redovno izdaje pravne publikacije na jezicima regiona i službenim jezicima Bosne i Hercegovine, koje se šalju i partnerskim institucijama u čitavom regionu. Mogu se preuzeti sa internet stranice IRZ (https://www.irz.de/index.php/downloads). Na internet stranici se mogu pronaći i aktuelni izveštaji o aktivnostima IRZ u Bosni i Hercegovini na njemačkom (https://www.irz.de/index.php/partnerstaaten/bosnien-und-herzegowina) i engleskom jeziku (https://www.irz.de/index.php/en/partner-states/bosnia-and-herzegovina).